Gmina Orońsko: Dofinansowanie na rzeźbę autobusową dla inżyniera Christianiego

Orońsko zyska unikalny przystanek autobusowy w formie rzeźby przestrzennej! Projekt, dedykowany Franciszkowi Ksaweremu Christianiemu, otrzymał 200 000 zł dofinansowania w ramach programu „Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej – 2025”.

Gminna Biblioteka Publiczna w Orońsku uzyskała 100% dofinansowania na realizację projektu „Przystanek autobusowy w formie funkcjonalnej rzeźby przestrzennej dedykowany inżynierowi Franciszkowi Ksaweremu Christianiemu – pionierowi budowy dróg bitych w Królestwie Polskim”. Środki w wysokości 200 000 zł pozwolą na całkowite pokrycie kosztów budowy przystanku autobusowego na trasie Orońsko-Szydłowiec.

Autorem rzeźby jest Jerzy Dobrzański – ceniony rzeźbiarz, projektant oraz stypendysta Fundacji Kościuszkowskiej w Pratt Institute w Nowym Jorku (2012 r.), a także stypendysta Ministra Kultury (2017 r.). Jego twórczość skupia się na rzeźbie funkcjonalnej, która nie tylko wzbogaca przestrzeń publiczną, ale także wpływa na komfort i estetykę życia codziennego.

Projekt przystanku obejmuje dwie główne części konstrukcyjne: dolną, wykonaną z betonu, symbolizującą drogę, oraz górną, stalową, nawiązującą do formy mostu. Całość zwieńczy rzeźba przedstawiająca Franciszka Ksawerego Christianiego – wybitnego inżyniera, który odegrał kluczową rolę w rozwoju infrastruktury Orońska i budowie traktu krakowskiego.

Franciszek Ksawery Christiani (1772–1842) był pionierem nowoczesnego drogownictwa w Królestwie Polskim. Przez 23 lata pełnił funkcję dyrektora Dyrekcji Generalnej Dróg i Mostów, przyczyniając się do budowy 2195 km dróg bitych i 20 traktów z mostami stałymi. W 1829 r. nabył dobra orońskie, w tym folwark i wieś Orońsko, a pięć lat później stał się ich właścicielem. Jego zasługi dla regionu zostały upamiętnione w 2018 r., kiedy to Gmina Orońsko ogłosiła Rok Franciszka Ksawerego Christianiego.

Program „Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej – 2025” to piąta edycja inicjatywy Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, dofinansowanej przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jego celem jest wzbogacenie przestrzeni publicznej o wartościowe dzieła rzeźbiarskie oraz kształtowanie świadomości estetycznej społeczeństwa. W tegorocznej edycji programu wpłynęło 127 wniosków, z których 26 otrzymało dofinansowanie. Wniosek Gminnej Biblioteki Publicznej w Orońsku uzyskał 88 punktów, plasując się wśród najwyżej ocenionych projektów.

Oceny formalnej i organizacyjnej dokonał Zespół CRP, natomiast oceny merytorycznej i społecznej – Zespół Sterujący powołany przez Dyrektora Centrum Rzeźby Polskiej, zaakceptowany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W skład komisji oceniającej weszli:

• Paulina Kurc-Maj – przewodnicząca,

• prof. dr hab. Maciej Aleksandrowicz – członek,

• prof. PAN dr hab. Marta Leśniakowska – członek,

• Anna Kłosowska – członek,

• mgr inż. arch. Ewa Rombalska – członek,

• prof. Jarosław Kozakiewicz – członek.

Uzyskana dotacja w wysokości 200 000 zł stanowi największe dofinansowanie w historii działalności samorządowej instytucji kultury Gminy Orońsko. Dzięki temu możliwe będzie zrealizowanie projektu bez konieczności angażowania środków własnych. To wyjątkowe przedsięwzięcie nie tylko upamiętni zasługi Franciszka Ksawerego Christianiego, ale także wzbogaci przestrzeń publiczną Orońska o unikatowe dzieło sztuki użytkowej.