Odznaka "Żelaznej Brygady"

Kolejny ciekawy eksponat z Muzeum Orła Białego w Skarżysku-Kamiennej.


Wybuch I wojny światowej otworzył Polakom możliwość podjęcia walki o odbudowę państwa polskiego. Wśród formacji walczących przy boku Austro-Węgier i Niemiec najbardziej jest znana I Brygada Legionów Polskich, która dowodził Józef Piłsudski. Warto także przypominać o innych formacjach wchodzących w skład Legionów Polskich.

Odznaka przedstawiona na fotografii została ustanowiona w drugą rocznicę wymarszu w pole 2 i 3 pułku piechoty Legionów Polskich, które od 15 kwietnia 1915 r. włączono do nowo utworzonej II Brygady Legionów. Zanim powstała II Brygada, w 1914 r. rozpoczęto formowanie Legionu Wschodniego we Lwowie. Zajęcie Lwowa przez armię rosyjską już 3 września, spowodowała ewakuację do Krakowa. Tam zasileni ochotnikami ze Śląska Cieszyńskiego, Podhala 30 września 1914 r. wyruszyli na front w Karpatach.

Walki stoczone zimą 1914/15 roku przyniosły uznanie dla Polaków ze strony dowództwa austro-węgierskiego. W momencie powstania II Brygady została ona nazwana "Żelazną Brygadą" lub "Karpacką". Odznaka ma kształt owalny o wymiarach 42 x 33 mm, na ramionach krzyża mamy umieszczone pierwsze litery nazwy formacji: II B(rygada) L(egionów) P(olskich). Centralnie umieszczony jest stylizowany orzeł w koronie. Obok górnych ramion krzyża widzimy datę: 30.IX (data wymarszu na front) a obok dolnych lata: 1914 i 1916. Odznaka wykonana jest z mosiądzu, na odwrotnej stronie posiada indywidualny numer. Niestety nie wiemy komu był przyznany.

Tadeusz Sikora